Dynamiczny rozwój internetu rzeczy – nawet 50 mld urządzeń już w przyszłym roku – można wykorzystać do napędzania polskiej gospodarki. Jaka jest aktualna sytuacja w obszarze regulacji prawnych, edukacji, a także etyki? Jak wygląda dzisiejsze otoczenie biznesowe oraz co trzeba jeszcze zrobić, żeby w pełni wykorzystać potencjał sieci inteligentnych przedmiotów? Można o tym przeczytać w raporcie „IoT w polskiej gospodarce” przygotowanym przez Grupę Roboczą ds. Internetu Rzeczy przy Ministerstwie Cyfryzacji.

„Naszym raportem chcemy pokazać potencjał internetu rzeczy, zwłaszcza z punktu widzenia biznesu. Ale to nie wszystko – opisujemy w nim także ograniczenia i utrudnienia, z jakimi trzeba się zmagać przy takich projektach. Polska chce się włączyć w światowy trend rozwoju, dlatego warto najpierw przeanalizować, a później usunąć potencjalne przeszkody na tej drodze” – mówił dr Maciej Kawecki, dyrektor Departamentu Zarządzania Danymi w Ministerstwie Cyfryzacji, podczas konferencji „Internet rzeczy – Polska przyszłości”, na której prezentowano raport.

Twórcy raportu „IoT w polskiej gospodarce” oceniają, że polski sektor produktów i usług cyfrowych znajduje się w dobrej pozycji wyjściowej – biorąc pod uwagę zarówno kompetencje technologiczne, jak i liczbę oraz możliwości działających na rynku podmiotów. Warunkiem skutecznego i efektywnego zagospodarowania potencjału IoT (Interent of Things) jest transformacja sektora od modelu usług integracyjnych i podwykonawstwa do firm produktowych kierujących ofertę do końcowych klientów na globalnym rynku. Państwo może i powinno wspierać ten proces za pośrednictwem „technologicznej dyplomacji”, a także programów finansowania wdrożeń innowacyjnych rozwiązań.

Istotne przy tym jest to, że mamy do czynienia z falą innowacji, które będą zaspokajać nie tylko potrzeby istniejące dzisiaj, ale także kreować nowe zachowania konsumenckie i modele biznesowe. Właśnie dlatego internet ezeczy jest dzisiaj postrzegany jako obszar ogromnych szans i możliwości.

Warunkiem skutecznego i efektywnego zagospodarowania potencjału IoT jest transformacja sektora od modelu usług integracyjnych i podwykonawstwa do firm produktowych kierujących ofertę do końcowych klientów na globalnym rynku.

Aktualne wyzwania

W raporcie szczegółowo scharakteryzowano branże, które uznano za wyjątkowo obiecujące w kontekście IoT w Polsce. Dla każdej z nich zidentyfikowano przeszkody i propozycje rozwiązań pomocnych w usuwaniu barier.

Jednym z kluczowych wyzwań, wspólnym dla wszystkich branż, jest niedostosowanie systemu prawa do wyzwań nowoczesnych technologii. Problemem są nieprecyzyjne ramy prawne, rozproszone na wiele, często niespójnych, aktów oraz obowiązujące przepisy dotyczące gromadzenia, przechowywania, wykorzystywania danych i dzielenia się nimi.

Kolejny problem to brak edukacji kierunkowej i specjalistycznej. Oferta uczelni wyższych dla osób zainteresowanych IoT jest dzisiaj skromna, a niedostatek wykwalifikowanych specjalistów na rynku pracy może znacznie ograniczyć tempo rozwoju polskich firm chcących rozwijać się w tym obszarze. 

Autorzy raportu oceniają zarazem, że brak ewidencji nowatorskich i wdrożonych, prototypowych rozwiązań powoduje asymetrię informacyjną, która ogranicza wymianę wiedzy pomiędzy uczestnikami rynku. Przy tym dzisiejsze zastosowania ograniczają się głównie do sektora logistyki i ochrony mienia oraz rozwiązań typu maszyna-maszyna, co może utrudniać rozwój w sektorze konsumenckim.

Jednocześnie brakuje zamówień ze strony dużych spółek Skarbu Państwa na rozwiązania IoT, co mogłoby stanowić dla rynku znaczny impuls rozwojowy.

Oferta uczelni wyższych dla osób zainteresowanych IoT jest dzisiaj skromna. Niedostatek wykwalifikowanych specjalistów na rynku pracy może znacznie ograniczyć tempo rozwoju polskich firm chcących rozwijać się w tym obszarze.

Szczegółowe rekomendacje

Co można zatem zrobić, żeby zapewnić dynamiczny rozwój IoT w Polsce? Po pierwsze, konieczna jest poprawa koordynacji działań agencji rządowych w kontekście nowych technologii, w szczególności IoT, a także zwiększenie transparentności i spójności działania organów nadzorczych.

Rząd powinien rozważyć także wprowadzenie ulg podatkowych za stosowanie rozwiązań IoT oraz uruchomić programy finansowania wdrożeń pilotażowych i referencyjnych o dużym potencjale, które mają szansę na popularyzację w skali globalnej. To pozwoliłoby zarówno start-upom, jak i działającym firmom na obniżenie ryzyka związanego z innowacjami. 

Pomocne byłyby również programy wspierające jednostki publiczne na poziomie centralnym, nie tylko w zakresie finansowania, ale także wyboru i wdrażania technologii. Ważnym czynnikiem byłoby uregulowanie możliwości wymiany lub komercjalizacji informacji pozyskiwanych z sieci inteligentnych urządzeń pozostające w zgodzie z obowiązującymi już regulacjami prawnymi.

Rząd powinien rozważyć wprowadzenie ulg podatkowych za stosowanie rozwiązań IoT oraz uruchomić programy finansowania wdrożeń pilotażowych i referencyjnych o dużym potencjale, które mają szansę na popularyzację w skali globalnej.

To początek, a nie koniec

Celem działania powołanej do życia rok temu Grupy Roboczej ds. Internetu Rzeczy jest wypracowanie rekomendacji działań podejmowanych przez rząd dla zapewniania warunków rozwoju i popularyzacji technologii IoT w Polsce – z myślą zarówno o dostawcach technologii, jak i o użytkownikach. 

Przygotowany raport prezentuje aktualny stan instytucjonalno-prawny, opisuje otoczenie biznesowe związane z IoT, a przy tym identyfikuje sektory, w których zastosowanie tych technologii może przynieść największe korzyści. W pracach uczestniczyło blisko 80 ekspertów. Byli to m.in. przedsiębiorcy, przedstawiciele branżowych izb gospodarczych, środowisk naukowych, związków i zrzeszeń pracodawców oraz organizacji społecznych. Zaproponowali oni 56 zmian w prawie oraz 23 projekty związane z branżą IoT.

„IoT w polskiej gospodarce” stanowi zwieńczenie pierwszego etapu prac Grupy, a jednocześnie rozpoczyna etap drugi, który skoncentruje się na rekomendacjach zawartych w tekście. Kluczowe będzie zaproszenie właściwych resortów do szczegółowej analizy postulowanych zmian prawnych oraz przygotowanie praktycznych projektów badawczo-rozwojowych. Raport ma być regularnie aktualizowany w związku z narodowymi planami dotyczącymi rozwoju sztucznej inteligencji oraz programem budowy sieci 5G. 

Ministerstwo Cyfryzacji, jak zapewniają jego przedstawiciele, chce wykorzystać dynamiczny rozwój internetu rzeczy do napędzania polskiej gospodarki. „Jesteśmy obecnie w wyjątkowym momencie. Internet rzeczy, sztuczna inteligencja czy technologia 5G zmienią naszą gospodarkę. Chcemy z tego skorzystać. Chcemy tworzyć Polskę przyszłości. Naszym zadaniem i wyzwaniem jest to, aby ten moment dobrze wykorzystać” – mówił na  konferencji „Internet rzeczy – Polska przyszłości” minister cyfryzacji Marek Zagórski.